Bij digitalisering wordt vaak aan procesautomatisering en digitalisering van documenten in grote bedrijven gedacht. Kleine zelfstandigen en MKB’ers hebben vaak geen budget om digitale technologieën te implementeren of geven er geen prioriteit aan. Dat geldt ook voor vertalers.
Tien jaar geleden dachten veel vertalers nog dat ze nooit zouden worden vervangen door computers. Computers laten vertalen is heel moeilijk en heeft zijn grenzen naarmate het literair en creatief gehalte toeneemt. Toch zorgde de opkomst van vertaalmachines als Google Translate bij menig vertaler voor onrust. Na een test van de Duitse Beroepsvereniging van Tolken en Vertalers (BDÜ) eind 2012 konden zij weer opgelucht ademhalen. De resultaten waren mager en vooral teksten met complexe zinnen veranderden in een onleesbare brei.
De techniek schrijdt echter onverminderd voort. Vertaalmachines als DeepL produceren intussen vertalingen die er op het eerste oog verbazingwekkend goed uitzien. Ik schrijf bewust ‘op het eerste oog’, want wie goed kijkt, ziet dat de teksten vaak op subtiele wijze de Nederlandse grammatica- en spellingregels overtreden. Ook hebben vertaalmachines nog steeds moeite om de juiste terminologie te kiezen en is de uniformiteit in machinevertalingen nog ver te zoeken. Een ander nadeel is en blijft het feit dat niemand precies weet wat er uiteindelijk met de teksten gebeurt die in een vertaalmachine worden gestopt. Toch worden DeepL en andere vertaalsystemen al door veel vertalers en vertaalbureaus als hulpmiddel ingezet om een hogere productiviteit te bereiken. Toekomstige ontwikkelingen gaan er ongetwijfeld voor zorgen dat een deel van het vertaalwerk straks door machines wordt uitgevoerd. Wat dit voor vertalers betekent en hoe zij op deze veranderingen kunnen anticiperen, is het centrale thema van de vertalersconferentie Übersetzen und Dolmetschen 4.0. – Neue Wege im digitalen Zeitalter die van 22 t/m 24 november 2019 in Bonn plaatsvindt. De conferentie is georganiseerd door de BDÜ en biedt een breed scala aan presentaties en workshops rond het thema digitalisering.
