De moeite waard – Technikseminare van de BDÜ en de universiteit van Hildesheim
Van 9 t/m 11 oktober 2014 vond in het Duitse universiteitsstadje Hildesheim weer het jaarlijkse Technikseminar plaats. De Duitse vereniging van tolken en vertalers (BDÜ) organiseert deze driedaagse cursus al vanaf het begin van de jaren negentig in samenwerking met de Stiftung Universität Hildesheim. In voorgaande jaren stonden o.a. informatie- en communicatietechnologie, duurzame energie en intelligente gebouwentechniek centraal. Dit jaar werden de deelnemers ingewijd in de wereld van de mechatronica.
BDÜ en Hildesheim – de perfecte combinatie
De samenwerking met de Universiteit Hildesheim is niet toevallig. De universiteit beschikt namelijk over een faculteit Vertaalwetenschappen (Institut für Übersetzungswissenschaften und Fachkommunikation) en biedt een master Taal en Techniek aan. De perfecte combinatie voor technische cursussen speciaal voor vertalers. De stof wordt gepresenteerd door ingenieurs die in Hildesheim hebben gestudeerd of als wetenschappelijk medewerker aan de universiteit zijn verbonden. Hierdoor is een hoge kwaliteit gegarandeerd. Na elke module worden de behandelde onderwerpen nog een keer uitvoerig in het Engels (en aan het eind van de dag ook nog in het Frans) besproken door een wetenschappelijke medewerker van de faculteit Vertaalwetenschappen. Hierbij wordt ingegaan op concrete vertaalproblemen en terminologiekwesties.
Stiftung Universität Hildesheim, Bühler Campus (© Andreas Hartmann)
Mechatronica is overal
Mechatronica is afgeleid van mechanica en elektronica. Dit is een beetje misleidend, omdat mechatronische systemen niet alleen uit mechanische en elektronische elementen, maar ook uit elementen uit de informatietechniek bestaan. Mechatronica is overal. Het complete transportbandsysteem op een luchthaven is een mechatronisch systeem, maar ook een digitale camera of een digitale weegschaal.
Tijdens de cursus kwamen de vier belangrijkste onderdelen van een mechatronisch systeem uitgebreid aan bod:
1. Mechanische elementen, bijv. transportrollen, de pootjes onder een weegschaal, aandrijvingen of assen
2. Sensoren, bijv. de bewegingssensor die ervoor zorgt dat de buitenverlichting automatisch aangaat als iemand in het sensorbereik gaat staan
3. Regelaars, bijv. microchips, logische controllers en geïntegreerde schakelingen
4. Actuatoren, bijv. pneumatische of hydraulische motoren of gelijkstroommotoren
Ook werden de begrippen stroom, spanning, weerstand en vermogen toegelicht en werd het verschil uitgelegd tussen gelijkstroom, wisselstroom en draaistroom (of driefasenspanning).
Gelijkstroommotor (Wikipedia)
Terminologie
Tijdens de Engelse samenvatting werd concreet op de terminologie ingegaan. Hier werd nog een keer duidelijk hoe snel je bij technische vertalingen de mist in kunt gaan. Zo wordt het Nederlandse woord condensator in het Engels nogal eens vertaald met condensor. Juist is echter capacitor. Een ander voorbeeld zijn de Duitse woorden Wicklung en Windung die in het Engels vaak allebei als winding worden vertaald. Juist is winding en turn. Of de Duitse Welle, die in het Engels shaft heet en niet axle.
Natuurlijk is het jammer dat er in de cursus geen Nederlandse voorbeelden worden gegeven, maar toch vond ik dit een bijzonder leerzaam deel. Je wordt je er nog een keer bewust van dat je niet te snel genoegen moet nemen met een oplossing. Grondig terminologieonderzoek is essentieel.
De cursus werd afgesloten met een praktijkmodule, waarin het geleerde met behulp van een werkende mechatronische installatie werd gevisualiseerd. Vertalers, zo bleek ook weer in deze cursus, willen toch altijd graag met eigen ogen zien hoe iets precies werkt.
Accumulerende rollenbaan voor het transport van kartonnen dozen en bakken. © Kay-Uwe Rosseburg
Conlusie
Ik kan elke technische vertaler van harte aanbevelen om een keer aan een Technikseminar deel te nemen. Dankzij de hoge kwaliteit is het cursusgeld goed besteed en de reis over de grens de moeite waard. Kijk regelmatig op de website van de BDÜ onder Leistungen > Weiterbildung voor meer informatie over het volgende Technikseminar.
